کدام مدرک مدیریت پروژه برای من مناسب است؟ | قسمت دهم | مدرک PRINCE2
امروز قصد دارم درباره مدرک PRINCE2 به طور کامل و جامع صحبت کنم. فرق این مدرک با مدارک دیگر این است که آزمون آن در ایران برگزار می شود و مدرکی که اخذ می کنند نیز مدرک بین المللی است اگر مشتاق هستید بیشتر درباره این مدرک بدانید با من در ادامه همراه باشید.
مدرک PRINCE2
PRINCE2 مخفف PRoject IN Controlled Environments است و به معنای پروژه در محیط های کنترل شده می باشد. بعد از مدرک PMP این مدرک جزو معتبرترین مدرک مدیریت پروژه در دنیا است. در بعضی از کشورها برای مثال استرالیا، کشورهای اروپایی مثل انگلیس، هلند، بلژیک و…اعتبار مدرک PRINCE2 حتی از مدرک PMP بالاتر هم می باشد.
استاندارد PRINCE2 جزو مهم ترین متدولوژی مدیریت پروژه در دنیا می باشد. PRINCE2 در گذشته مربوط به مؤسسه ی OGC انگلستان (مؤسسه دولتی) بود اما اکنون در اختیار مؤسسه ی AXELOS ( مشارکت دولتی و خصوصی ) در انگلستان می باشد. در پروژه های مختلفی این استاندارد استفاده می شود و در انگلیس، اروپا، استرالیا و کشورهای دیگر محبوبیت بالایی دارد.
استاندارد PRINCE2 جزو استانداردهای مهم و مطرح در حوزه ی مدیریت پروژه می باشد. مؤسسه ی AXELOS علاوه بر استاندارد PRINCE2 ، استانداردهای دیگری مثل مدیریت طرح، پرتفولیو، ریسک، ارزش هم دارد.
کدام استاندارد PRINCE2 یا PMBOK بهتر است؟
متاسفانه این دو استاندارد را به اشتباه در مقابل هم قرار می دهند و گفته شده یکی از این دو استاندارد استفاده شود. دو استاندارد PRINCE2 متدولوژی و PMBOK دانش مدیریت پروژه است واین دو مکمل هم هستند و در مقابل هم قرار ندارند.
استاندارد PRINCE2 متدولوژی می باشد یعنی به نقش ها، مسئولیت ها و مراحل انجام کار پروژه در این استاندارد پرداخته می شود. اما PMBOK متدولوژی نمی باشد. PMBOK به افراد، دانش مدیریت پروژه و ابزارهایی که می توان در پروژه استفاده کرد را بیان می کند بنابراین هیچ کدام از این استانداردها به تنهایی کامل نمی باشند و هر دو مهم هستند چون یکی متدولوژی، نقش و مسئولیت ها و دیگری به ابزار و تکنیک ها می پردازد.
PMBOK برای مدیریت پروژه به تنهایی کافی نمی باشد و حتماً نیاز به متدولوژی می باشد. اگر از PRINCE2استفاده می کنید از استانداری مثل PMBOK برای تقویت مراحل کار حتماً استفاده کنید بنابراین نیاز ما با استفاده از یک استاندارد برطرف نمی شود.
وقتی PMBOK را مطالعه می کنیم در جاهایی مثل نقش ها و وظایف ممکن است گیج شویم و نتوانیم در واقعیت در پروژه های کوچک و متوسط متناسب سازی (Tailoring) درستی انجام بدهیم و بگوییم که هر کار وظیفه کی هست و برای درک این نیازمند این هستید که PMBOK را خوب درک کرده باشید و تجربه ی بالایی نیز داشته باشید.
اما PRINCE2 کار شما را راحت کرده است و در ویرایش جدید بخشی را اضافه کرده است که دقیقاً راهنماییتان می کند که چطوری از PRINCE2 در پروژه ی خودتان استفاده کنید و همچنین حداقل چیزهایی که لازم است در پروژه تان استفاده کنید را برای شما بیان کرده است.
البته بعد از اینکه در مدیریت پروژه پیشرفت کردید و PRINCE2 را هم یاد گرفتید لازم است که دانشتان را در مدیریت پروژه عمیق تر کنید یعنی PMBOK را خوب درک کنید.
نکته: PRINCE2 و PMBOK مکمل هم هستند و هیچ وقت نمی گویم که PRINCE2 از PMBOK بهتر است چون هم باید متدولوژی و هم دانش مدیریت پروژه را یاد بگیرید.
ویژگی های ویرایش جدید ۲۰۱۷ PRINCE2
۷ یا ۸ سالی بود که PRINCE2 بروزرسانی نشده بود اما بالاخره ویرایش جدید آن در سال ۲۰۱۷ منتشر شد در ادامه ویژگی های ویرایش جدید آن را بیان می کنم:
- بیشتر محتوای PRINCE2 تغییر کرده و کلیات تغییر نکرده است.
- بخش جدیدی اضافه شده است که در متناسب سازی ( Tailoring) پروژه کمک می کند. در ویرایش جدید به صورت جداگانه در مورد بخش های کیفیت، ریسک، سازمان و… درباره ی این صحبت کرده که اگر پروژه ی شما کوچک بود اگر کارفرما یا پیمانکار بودیداگر پروژه ی شما زیرمجموعه ی یک طرح بود چه کار انجام دهید و… این موارد می تواند در پیاده سازی مدیریت پروژه در پروژه ها با اندازه های مختلف کمک کند.
- بخش جدیدی اضافه شده است که به متناسب سازی( Tailoring) پروژه کمک می کند. در ویرایش جدید در هر بخش کیفیت، ریسک، سازمان و… به طور جداگانه گفته شده است که اگر پروژه شما کوچک بود اگر کارفرما یا پیمانکار بودید اگر پروژه ی شما زیر مجموعه ی یک طرح بود چه کار انجام دهید؟ و… این موارد خیلی می تواند در پیاده سازی مدیریت پروژه ها با اندازه های مختلف کمک کند.
- نقش ها و مسئولیت ها به طور شفاف گفته شده است و شما اگر کارفرما یا پیمانکار باشید به راحتی می توانید جایگاه خودتان را در PRINCE2 پیدا کنید.
- در استراتژی های پاسخ به ریسک اصلاحاتی انجام شده است.
سه نوع گواهی PRINCE2
۱-گواهی PRINCE2 Foundation
افرادی که در تیم های مدیریت پروژه مشغول به کار هستند داشتن این گواهی برایشان مفید است و افرادی که این مدرک را دارند یعنی آگاهی اولیه به استاندارد را دارند.
این آزمون پیش نیاز ندارد. این آزمون ۶۰ سوال تستی دارد و افراد شرکت کننده به مدت یک ساعت و ۱۵ دقیقه فرصت دارند که به سوالات پاسخ دهند. برای قبولی در آزمون باید به ۵۵ درصد سوالات جواب صحیح دهند.
سیلابس آزمون نسبت به ویرایش قبلی تغییر کرده است یعنی تعداد سوالاتی که از بخش های مختلف میاد و طراحی سوال تغییر کرده است و این موضوع را تنها مدرسان رسمی موسسه ی AXELOS می دانند. بعضی بخش ها که برای این آزمون تعریف شده بود ممکن بود از آن ها سوال نیاد ولی الان در ویرایش جدید ممکن است از همه ی بخش ها سوال بیاد. بخشی مثل مدیریت پیکربندی حذف شده است که به نظر من خیلی مهم بود.
سطح زبانی بالا برای قبولی در این آزمون نیاز نیست و افراد با سطح زبان پایین هم می توانند در آزمون شرکت کنند.پیش نیاز این آزمون،دوره ۳ روزه پرینس۲ فاندیشن است بعد از پایان این دوره از افراد آزمون گرفته خواهد شد.
تعداد افرادی که در کل دنیا مدرک PRINCE2 Foundation را دارند در حدود ۸۰۰,۰۰۰ ( تقریباً برابر با دارندگان مدرک PMP ) می باشد. در ایران حدوداً ۲۵۰ نفر این مدرک را دارند که از این تعداد حدود ۱۵۰ نفر در شرکت راهبران سیستم رستاک آموزش دیده اند.
همچنین در سال گذشته و امسال حدود ۱۰ نفر موفق به اخذ مدرک PRINCE2 برا اساس ویرایش ۲۰۱۷ گردیدند که این عزیزان اولین ها در ایران می باشند.
۲- گواهی PRINCE2 Practitioner
این گواهی یک درجه بالاتر از گواهی قبلی است و برای افرادی مناسب است که مسئولیت مستقیم تری در مدیریت پروژه دارند و فردی که این گواهی را دارد تسلط کامل به استاندارد و توانایی مدیریت یک پروژه را هم دارد.
پیش نیاز آزمون یکی از گواهی های PRINCE2 Foundation یا PMP یا مدارک IPMA را داشته باشند. این گواهی در حد مدرک PMP اعتبار دارد و در بعضی کشورها اعتبار این گواهی از مدرک PMP بالاتر هم می باشد.
آزمون به زبان انگلیسی و به صورت کتاب باز ( کتاب استاندارد )می باشد. در ویرایش جدید این آزمون ۷۵ سوال تستی دارد یعنی تعداد سوالات نسبت به قبل که ۸۰ سوال بود کم شده است و افراد به مدت ۲ ساعت و سی دقیقه فرصت دارند به سوالات پاسخ دهند. فرمت سوالات قبلاً ۶ جوابی بود و در تغییرات جدید ۴ جوابی شده است. در این آزمون از همه ی بخش ها سوال میاد. سختی این آزمون تا حدودی شبیه آزمون PMP می باشد.نمره ی قبولی ۵۵ % است.
تعداد افرادی که در کل دنیا این مدرک را دارند در حدود ۳۵۰ هزار نفر است که از این تعداد حدود ۵ تا ۱۰ نفر ایرانی می باشد. این دوره خیلی کم در ایران برگزار می شود علتش هم کمبود مدرسانی است که مدرک PRINCE2 Practitioner دارند. دوره های امادگی بین ۲ تا ۵ روز می باشد. اعتبار مدرک سه سال می باشد و مثل PMI باید نشان دهید که در حوزه ی مدیریت پروژه دوره را می گذرانید یا CPD که همان PDU مربوط به PMI است ارایه دهید.
در حال حاضر به عنوان تنها دارنده مدرک PRINCE2 Practitioner 2017 در ایران به عنوان ممتحن و مدرس رسمی از طرف PEOPLECERT امکان برگزاری آزمونها پرینس ۲ را دارم.
۳- گواهی PRINCE2 Professional
این گواهی بالاترین درجه ی PRINCE2 می باشد. برای اخذ این گواهی آزمون و مصاحبه ی حضوری به مدت دو روز و نیم نیاز است. در کل دنیا ۱۰۰ نفر این گواهی را دارند که همه ی افراد در انگلیس حضور دارند.
آزمون PRINCE2 در ایران
آزمون PRINCE2 به نمایندگی AXELOS و توسط مؤسساتی برگزار می شود که مهم ترین آن ها PeopleCert, EXIN, APMG هستند اینکه افراد با کدوم مؤسسه آزمون دهند اصلاً مهم نیست چون هر سه مؤسسه ی گفته شده اعتبار یکسانی پیش AXELOS دارند و افراد از هر مؤسسه ای مدرک بگیرند در سایت AXELOS ثبت می شود بنابراین مهم این است که از اعتبار مؤسسه ای که آزمون می گیرد اطمینان پیدا کنید و اسامی افرادی که قبول شده اند در AXELOS ثبت شده اند.
تمام افرادی که در آزمون ها شرکت می کنند بعد از قبولی اسمشان در سایت AXELOS ثبت می شود در این سایت امکان جستجو و مشاهده ی افراد قبول شده در آزمون وجود دارد. آزمون ها به صورت کاغذی و آنلاین و به زبان انگلیسی برگزار می شود. به دلیل محدودیت ها در حال حاضر تنها امتحان به صورت کاغذی برگزار می شود اما آزمون هم می تواند به صورت گروهی و هم فردی برگزار شود.
منبع | kotobzadeh.com
آیا در حال حاضر موسسه ای این دوره را برگزار میکند که مدرک معتبر هم ارائه دهد؟
با تشکر